Anayasa Mahkemesi, 15 Ocak 2023 tarihinden sonra göreve başlayan memurların 3600 ek göstergeden yararlanamamasını eşitlik ilkesine aykırı bularak iptal etti. Kararla birlikte öğretmen, polis, hemşire, din görevlileri ve diğer kamu çalışanlarının maaş ve emekli aylıklarında artış bekleniyor.
3600 ek gösterge düzenlemesi, 15 Ocak 2023’te yürürlüğe girmişti. Ancak yalnızca bu tarihten önce göreve başlayan memurlar uygulamadan faydalanabiliyordu. Anayasa Mahkemesi, geçici maddeyle getirilen bu sınırlamanın Anayasa’ya aykırı olduğuna hükmetti ve düzenlemenin iptaline karar verdi. Kararın yürürlüğe girmesi için 6 aylık süre tanındı. Bu sürede yasal düzenlemenin yapılması gerekiyor.
Yeni düzenleme sonrası, 15 Ocak 2023’ten sonra kamu görevine başlayan memurlar da 600 puanlık ek gösterge artışından yararlanabilecek. Artışla birlikte memur maaşlarında brüt yaklaşık 607,53 TL, net ise 431,35 TL artış öngörülüyor. Emekli aylıklarında ise 30 yıl hizmet süresi olanlar için yaklaşık 486,02 TL’lik bir yükseliş olacak.
Emeklilik sistemindeki adaletsizlik devam ediyor
Emeklilikte ise iki farklı mevzuat üzerinden hesaplama yapılıyor. 1 Ekim 2008 öncesi göreve başlayan memurlar 5434 sayılı Emekli Sandığı Kanunu’na, sonrasında başlayanlar ise 5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu’na tabi. 5434 sayılı kanuna tabi memurlar, tazminat yansıtma oranından da yararlandığı için ek gösterge artışıyla emekli aylıkları 11.158 TL'ye kadar çıkabiliyor. Buna karşılık, 5510’a tabi memurların artışı 2.916 TL ile sınırlı kalıyor.
5510 sayılı kanuna tabi memurların emekli aylıkları, işçilerde olduğu gibi prime esas kazanç üzerinden hesaplanıyor. Ancak memur maaşlarında yer alan bazı kalemler prime dahil edilmediğinden, emeklilik maaşları düşük kalıyor. Son yıllarda yapılan seyyanen zamlar ve sosyal yardımlar da bu hesaplamaya dahil edilmiyor.
Konuya ilişkin değerlendirmede bulunan kamuda görevli bir mühendis, kendi SGK priminin 12 bin TL olmasına rağmen şoförünün 19 bin TL prim ödediğini belirterek, emeklilikte bu farkın maaşlara doğrudan yansıdığını kaydetti.
MEMUR-SEN’den çağrı: 3600 herkes için verilsin
MEMUR-SEN Genel Başkan Yardımcısı Hacı Bayram Tonbul, Anayasa Mahkemesi kararının ardından yaptığı açıklamada, tüm birinci derece memurlara 3600 ek göstergenin verilmesi yönünde verilen sözlerin hatırlatılması gerektiğini ifade etti. Tonbul, toplu sözleşmede bu yönde hüküm olmasına rağmen uygulamaya geçilmediğine dikkat çekti.
Ayrıca, tüm kazançların prime esas kazanca dahil edilmesi gerektiğini vurgulayan Tonbul, bu şekilde emeklilik sistemindeki adaletsizliğin giderilebileceğini belirtti. Tonbul, 2008 sonrası memurların mağduriyetinin kamu personel reformuyla ortadan kaldırılması gerektiğini söyledi.
Reform beklentisi 17 yıldır sürüyor
Kamu personel sisteminde kapsamlı bir reform yapılması gerektiği uzun süredir dile getiriliyor. 2008 yılında yürürlüğe giren 5510 sayılı Kanun hazırlanırken bu dengesizliklerin farkında olunmasına rağmen, reform bütçeye ek yük getireceği gerekçesiyle hayata geçirilemedi. Aradan geçen 17 yıla rağmen emeklilikteki farklılıklar ve mağduriyetler devam ediyor.
