TBMM Genel Kurulu’nda görüşmeleri devam eden kanun teklifinin yasalaşıp yürürlüğe girdiği tarihten itibaren işverenlerce çalışanlara elektrik, doğalgaz ve diğer ısınma giderlerine karşılık olmak üzere verilecek aylık bin liraya kadar olan tutarlara vergi ve prim muafiyeti uygulanacak. Bu tutarlar 5510 Sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanununa göre prime esas kazanca dahil edilmeyecek. Bu düzenlemenin uygulanmasına ilişkin usul ve esaslar Hazine ve Maliye Bakanlığı ile Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığınca çıkartılacak tebliğ ve genelgeler ile belirlenecek. Uygulama, 30 Haziran 2023 tarihine kadar devam edecek.
MUAFİYET NE ANLAMA GELİYOR?
Mevzuata göre, çalışanlara yapılan ücret niteliğindeki ödemelerden öncelikle yüzde 15 oranında sosyal güvenlik primi ve işsizlik sigortası primi işçi payı kesiliyor. Kalan tutar üzerinden de vergi kesintisi yapılıyor. Düzenleme uyarınca, işverence elektrik, doğalgaz ve ısınma giderleri için yapılacak bin lira tutarındaki ödemeden hiç kesinti yapılmayacak.
Düzenleme olmasaydı 1000 TL tutarındaki ödemeden öncelikle 150 TL sigorta primi işçi payı kesintisi yapılacaktı. Kalan tutar üzerinden ortalama yüzde 20 oranında olmak üzere 170 TL gelir vergisi kesilecekti. İşveren ise ayrıca 225 TL sosyal güvenlik primi ve işsizlik sigortası işveren primi ödeyecekti. Böylece, işverenin cebinden 1.225 TL çıkmasına karşın, çalışanın cebine 680 TL girecekti.
MEVCUT ÜCRETE İLAVE OLMASI GEREKİYOR
Vergi ve prim muafiyetinin uygulanabilmesi için elektrik, doğalgaz ve ısınma amaçlı yardımların işçinin mevcut ücretine ilave olarak ödenmesi gerekiyor. Uygulama 30 Haziran 2023 tarihine kadar yapılan ödemeler ile sınırlı olarak geçici olacak.
EMEKLİ AYLIĞINA YANSIMAYACAK
Kanuna göre, emekli aylığı prime esas kazançlar üzerinden bağlanıyor. Prime esas kazanç ne kadar yüksek ise emekli aylığı da o kadar yüksek oluyor. Geçici uygulama dolayısıyla, bin liraya kadar yapılacak söz konusu ödemeler prime esas kazanca dahil edilmediği için emekli aylığına bir katkısı olmayacak.
DEVLETE MALİYETİ KİŞİ SAYISINA GÖRE DEĞİŞECEK
Maliye ve Çalışma Bakanlıklarının yaptığı etki analizlerinde mevcut uygulamada çalışanlara elektrik, doğalgaz ve ısınma giderlerine karşılık yapılan bir ödeme olup olmadığı bilinmediği için tahmini hesaplamalara yer verildi. Buna göre, düzenlemeden 1 milyon çalışanın yararlanması halinde, vazgeçilen primin 6 aylık maliyeti 2.2 milyar TL, vazgeçilen verginin 6 aylık maliyeti ise 1.02 milyar TL olacak. Uygulamadan yararlanan çalışan sayısı arttıkça devletin vazgeçtiği vergi ve prim tutarı da artacak.
YEMEK PARASINDA VERGİ İSTİSNASI
TBMM Genel Kurulu’nda görüşülmekte olan kanun teklifi ile ayrıca çalışanlara nakit ödenen yemek parasının her yıl belirlenecek tutarı vergiden muaf olacak. Kalıcı olarak getirilen bu düzenleme uyarınca işveren işyerinde yemek veremediği hallerde işçisine yemek bedelini nakit olarak ödediği takdirde, bu paradan vergi kesilmeyecek. 2022 yılı ikinci yarısı için vergi kesilmeyecek yemek parası tutarı günlük 51 TL düzeyinde bulunuyor.
Mevcut kanuna göre, günlük 51 TL’ye kadar verilen yemek çekinden vergi alınmıyor ancak yemek bedeli olarak nakit ödenen tutarın tamamından vergi kesiliyor. Yeni düzenleme sonrası, her yıl belirlenen (şu an için 51 TL) tutarı aşan nakit ödemeleri, eskiden olduğu gibi vergiye tabi olacak.
Sosyal güvenlik primi kesintilerindeki yemek parası muafiyeti konusunda ise bir değişiklik yapılmadı. 1 Temmuz – 31 Aralık 2022 tarihleri arasında günlük 12.94 TL tutarındaki yemek bedeli prime esas kazanca dahil edilmeyip prim kesintisi yapılmayacak. Aşan tutar için prim kesintisi yapılmaya devam ediyor. HABERTÜRK
