Türkiye'nin büyük çoğunluğunun hayali ev sahibi olmak. TOKİ'nin hedefi de bu hayali kuranlar. "Hayalleriniz gerçek olacak" sloganıyla Bingöl başta olmak üzere Türkiye’de binlerce ev yapan Toplu Konut İdaresi, nitelikli adıyla yaptığı niteliksiz konutların yanı sıra yasalardan aldığı güçle sergilediği vurdum duymaz tavırla eleştirilerin merkezine oturdu.
1984 yılında kurulan Toplu Konut ve Kamu Ortaklığı İdaresi Başkanlığı bugünkü adıyla Toplu Konut İdaresi (TOKİ), Türkiye Cumhuriyeti Başbakanlığı'na bağlı, özellikle sosyal konut üretimi için kurulmuş olan kamu kuruluşudur. İlerleyen yıllarda hem ismi hem de faaliyet alanlarında değişiklikler olan TOKİ’nin amacı dar ve orta gelirli vatandaşların nitelikli konut ihtiyacını karşılamaktır.
Nitelikli konut ihtiyacını karşılamak amacıyla kurulan TOKİ, gelinen noktada vatandaşlardan aldığı parayı hak edebilecek konut yapımında sıkıntı yaşıyor. Yaşadıkları sıkıntılar neden kaynaklanıyor bilinmez ama tabiri caizse TOKİ’nin Bingöl’de yaptığı konutlar beş kuruş etmiyor. Geçtiğimiz aylarda TOKİ tarafından teslimatı yapılan İçmeler Mahallesi’nde ki bazı konut sahipleri, “İstedikleri gibi konutları yapıyorlar, kimse de denetlemiyor. Yollar ve kaldırımlar sağlıklı yapılmamış. Konutlar etrafında sağlıklı çevre düzenlemesi yapılmadığı için bodrum katlar olası yağışlarda su alabilecek durumda” şeklinde tepkilerini dile getirmişlerdi.
Bingöl’de her geçen yıl daha da artan nüfusa paralel olarak yaşanan konut sıkıntısı da had safhaya çıkıyor. Geçtiğimiz dönemde İçmeler Mahallesi’nde iki etap şeklinde yaptığı konutları hak sahiplerine teslim eden TOKİ, kalitesiz ve yarım işçiliğiyle vatandaşların başını ağırtmaya devam ediyor.
DEVLET GÜCÜ KÜÇÜKTÜR TOKİ'DEN
Yapılan onca şikâyete rağmen dokunulmayan ve istediği gibi davranmayı sürdüren TOKİ, bu gücü nerenden alıyor diyorsunuz? İşte cevabı; İnşaat sektöründeki tek kamu kuruluşu olan TOKİ, yasal düzenlemelerle bürokratik ağırlıklarından kurtuldu. Başbakanlığa bağlı özerk bir kuruluş haline geldi. Kamu İhale Yasası'nda yapılan bir değişiklikle; kamulaştırma, mülkiyet, arsa temini, imar işlemleri ve uygulama projesine ilişkin şartlar aranmaksızın ihaleye çıkabilme yetkisi aldı. Bir özel şirket gibi faaliyet gösteriyor. Emlak Bankası, Arsa Ofisi gibi kapanan kamu kurumlarının taşınmazlarını ve yetkilerini de devraldı. Buna sadece yerel yönetimler ile Çevre ve Şehircilik Bakanlığı'nda olan plan yapma yetkisi de eklendi, üstelik yerel yönetimlerin TOKİ'nin yaptığı planlara itiraz etme hakkı yok.
‘KALİTEDE REFERANS TOKİ!’
Nitelikli konut ihtiyacı sloganıyla hareket eden TOKİ, sloganıyla çelişik konutlarla mağdur ettiği milletin tepkisini çekmeye devam ediyor. İnşaat sektöründe kalitesiz olduğu için ‘TOKİ musluğu’ ve ‘TOKİ suntası’ gibi tanımlarla anılan malzemeler, halk arasında yaygın durumda. Öyle ki konuyla ilgili açıklamada bulunan TOKİ Başkanı Ergün Turan durumun farkına varmış olacak ki, “Bundan sonra TOKİ’ye kalitesiz malzeme girmeyecek. Taviz vermeyeceğimiz noktalardan birisi kalite olacak. Bütün paydaşlarımız bunu bilmeli ve kendini buna göre konumlandırılmalı. TOKİ, kalitede referans olacak” demişti. Vatandaşlarında en büyük temennisi olan TOKİ’nin kalitede referans haline gelmesi inşallah en kısa zamanda gerçekleşir.
DOĞA KATİLİ TOKİ
TOKİ, vatandaşlara yaptığı niteliksiz konutların yanı sıra gerçekleştirdiği doğa katliamıyla da biliniyor. Bingöl’de ‘Kentsel Dönüşüm’ kapsamında İnönü Mahallesi’nde bulunan Özgürlük Parkı, onlarca ağaçla birlikte TOKİ tarafından yıkılarak yok edildi. Parkın yok edilip onlarca ağacın kesilmesi vatandaşlar tarafından sitemle karşılanmıştı. Bingöl için önemli sayılacak ağaçlar ve parkların yok edilmesini ‘aymazlık’ olarak değerlendiren bazı vatandaşlar: “Yerelde suskun kalan ve plan tadilatı gibi çözümler önerebilecek Bingöl ve çevre dostu sahiplerimiz yok mu? Planlar yapılırken halk ile paylaşılamaz mı? Nedir bu hırs, birkaç metrekare yeşil alanı plana dâhil ederek korumak çok mu zor? Planlamalarda yollar yeşil alanlar korunarak uygulama yapılamaz mı?” sorularını yöneltmişti ama her zaman ki gibi karşıda herhangi bir muhatap bulamamıştı.
DÜZENSİZ TOKİ!
TOKİ, yaptığı konutlarda ki çevre düzenlemeleriyle eleştirilerin odağı. Göz önünde bulunan yerlerde ağaçlandırma ve yeşillendirme çalışmaları yapılmasına rağmen site içerisindeki yerlerde ciddi anlamda çevre düzenlenmesi çalışmaları yapılmadığını kaydeden “Sitede su sıkıntısı olduğundan dolayı dikilen birçok ağaç kurudu. Daha sonraları site sakinleri kendi olanakları ile bu eksiklikleri gidermeye çalışarak çimlendirme ve ağaçlandırma yaptılar. Yüklenici firma sanki bu eksiklikleri kendisi gidermiş gibi davranarak sadece alışveriş merkezinin yanında yer alan alanı çimlendirdi. Binamızın çevre düzenlenmesi sağlıklı yapılmadığından yağan yağmur suları meyilin etkisi ile binanın içerisine akmaktadır. Yapılan kazı çalışmaları sonucu durum eskisinden daha kötüye gitmektedir. Çünkü açılan yerler kapatılmadığı gibi kilit taşları sökülerek her taraf adeta bir çamur deryasına dönüşmüş durumda” diyerek TOKİ’nin bu konuda ki duyarsızlığını da gözler önüne sermek istedi fakat…
Fakatını anlatmaya gerek yok herhalde. Çünkü bu kısımları herkes biliyor.
TOKİ BAŞKALARINI DA MAĞDUR EDİYOR
TOKİ’nin tek mağduru kendilerinden ev alan hak sahipleri değil. İnşaat sektöründen geçimini sağlayan esnaflar ve yapı ustaları da TOKİ’nin mağdur ettiği kesim içinde büyük bir paya sahip. ‘Kentsel Dönüşüm Projesi’ kapsamında yapımı devam eden İnönü Mahallesi’nden sonra aynı proje kapsamında diğer mahallelere de girmesi planlanan TOKİ’nin, tüm malzeme ve eleman ihtiyacını dışarıdan karşılamasına tepki gösteren vatandaşlar, “Bingöl nüfus bakımından her geçen gün gelişen ve büyüyen bir şehirdir. Bu gelişim de beraberinde birçok ihtiyacı doğuruyor. Bunlardan biri de konut ihtiyacıdır. Kentimizde konut yapımı her geçen gün hız kazanmaktadır. Şimdi de kentsel dönüşüm projesi çıktı. Bu proje kapsamında yıkılan eski yapıların yerine yenileri yapılıyor. Bu projenin gerçekleştirilmesi güzel ama bizim sıkıntı yaşadığımız nokta bu ihalelerin kentteki yerli firmalara verilmemesidir. İhaleler yerli firmalara verilirse hem kent ekonomisi ham de biz ekonomik anlamda rahata varırız. İhalelerin TOKİ’ye veya başka yabancı bir firmaya verilmesini istemiyoruz. Çünkü TOKİ ve diğer yabancı firmalar, malzeme ve eleman ihtiyaçlarını dışarıdan karşılıyorlar. Bu hem sektör üzerine faaliyet yürüten esnafları hem de bu alandan geçimini sağlayan kardeşlerimizi mağdur ediyor. Küçük bir yer gibi görünüyor ama şu an İnönü Mahallesinde bir dünya konut yapılıyor proje kapsamında. Buranın bitmesi halinde projenin belirlenen diğer mahallelerde de başlayacağı belirtiliyor. Bu kadar inşaat yapılıyor ve her bir esnaftan bir kalem ürün alınsa hem esnaflar hem de kent ekonomisi rahat eder” şeklinde sitemde bulunmuştu ama her şey yine eski tas eski hamam şeklinde devam ediyor.
Dileriz bir gün bizi de anlayan birileri de çıkar ve bu kendi menfaatini millet menfaatinden öne çıkarıp millete zulmeden TOKİ’ye haddini bildirir.