Solhan’da gıda sektörü temsilcilerine yönelik genel hijyen kuralları eğitim semineri verildi.

Bingöl İl Tarım ve Ormancılık Müdürlüğü Gıda ve Yem Şubesinde görevli Gıda Mühendisleri tarafından Solhan’da kurum ve özel işletme temsilcilerine yönelik mevzuat ve genel hijyen kuralları eğitimi verildi.

17 Ekim 2018 Çarşamba günü Solhan Kültür Merkezi’nde verilen eğitim seminerine Bingöl İl ve Solhan İlçe Tarım ve Ormancılık Müdürlüğünde görevli personeller ve gıda sektörü temsilcileri katıldı.

Bingöl İl Tarım ve Ormancılık Müdürlüğünde görevli Gıda Mühendisi Nurhan Kızılkaya, Slayt eşliğinde sunum yaptı. Yapılan eğitimde öncelikle Gıda Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı mevzuatı hakkında bilgi veren Kızılkaya, İşletme Kayıt Belgesi, Genel Hijyen Kuralları, Personel Tuvaletleri ve Soyunma Alanları, El Yıkama Lavaboları, Havalandırma, Aydınlatma Kullanılan Su, Atık Su Kanalizasyon Sistemleri, Temizlik Gereçlerinin Kimyasal Madde ve Dezenfeksiyon Maddelerinin Saklanması, Üretimin Yapıldığı Mekanlar, Zeminler, Duvar Yüzeyleri, Tavanlar, Pencereler, Alet, Ekipman ve Makineler, Yardımcı Ekipmanlar, Temizlik Ve Dezenfeksiyon, Gıda Maddesi Atıkları, Zararlılar ile Mücadele, Üretim Kuralları, Personel Hijyeni, El Hijyeni, İşyeri Davranış Kuralları, Personel Eğitimi, Kayıtların Saklanması, İç Tetkik, İdari Para Cezaları hakkında katılımcıları bilgilendirdi.

Üretimin nevine göre personel çalıştırmak zorunda olan işletmeler hakkında bilgi veren ve kayıt kapsamındaki gıda üretimi yapan ve satan işletmelerin faaliyetlerinin tamamını veya bir kısmını durdurmaları durumunda, 3 ay içinde bildirilmesi gerekmekte olduğunu söyleyen Kızılkaya, “Kayıt belgesinin kaybolması durumunda; yerel/ulusal gazetelere kayıp ilanı vermeli, Kayıt belgesinin okunamayacak durumda olduğunda aslı ve bir dilekçe ile Bingöl İl Tarım ve Orman Müdürlüğüne başvurmaları gerekmektedir.”

GENEL HİJYEN KURALLARI

Kızılkaya, “Dinimizde, umumi temizliğe o derece önem verilmiştir ki, temizlik; Peygamberimizin diliyle İslâm’a imanın değişmez bir gereği olarak şöyle takdim buyrulur: “Temizlik imanın yansıdır.” İşyerinin çevresinde, işyerini etkileyecek kirletici unsurlar (toz, koku vb.) olmamalıdır. Üretim alanında hiçbir evcil hayvan barındırılmamalı, bitki yetiştirilmemelidir. Zararlıların, işyerine girişi önlenmelidir. Atık su kanalları ile alet ve ekipman kolay temizlenebilir olmalıdır. İşyeri içerisine hijyeni esas alan uyarıcı yazılar asılmalıdır. Doğal veya mekanik havalandırma sağlanmalıdır. Yeterli sayıda, sifonlu tuvalet bulunmalıdır. Personel için yeterli kapasitede çalışma kıyafetlerinin hijyenik düzene uygun soyunma, giyinme bölüm ve yeterli sayıda duş bulunmalıdır. Tuvaletlerin suyu sürekli olmalı, kanalizasyon bağlantısı bulunmalı, hiçbir şekilde üretim ve depo alanlarına doğrudan açılmamalıdır. Tuvaletlerde; sabunluk, hijyenik el kurutma (örneğin tek kullanımlık peçeteler) ve dezenfektan dispenserleri bulunmalıdır. Uygun bir şekilde yerleştirilmiş ve yeterli sayıda lavabo bulunmalıdır. Lavabolarda, sıcak ve soğuk akan su, el temizleme ve hijyenik kurulama maddeleri bulunmalıdır. Gıda yıkama bölümleri el yıkama bölümlerinden ayrı olmalıdır.” dedi.

Pişirme ve buharlı ısıtıcılardan çıkan havanın işyeri ortamından uzaklaştırılması gerektiğini belirten Kızılkaya, “Uygun doğal veya mekanik havalandırma düzenleri bulunmalıdır. Havalandırma sistemi; filtrelere, temizliği ve değiştirilmesi gereken parçalara kolayca ulaşılabilecek şekilde yerleştirilmelidir. Aydınlatma araçları muhtemel tehlikelere karşı koruyucular ile korunmalıdır. Kullanılacak ışığın şiddeti ve rengi mamul üretimini etkilemeyecek özellikte olmalıdır. Atık su giderleri bulaşma riskini önleyecek şekilde tasarlanmalı ve inşa edilmelidir. Atık su giderlerinin tamamen veya kısmen açık olması halinde bu kanallar, atıkların kirli alandan temiz alana doğru veya bu alanların içerisine akmasını engelleyecek şekilde tasarlanmalıdır. Gıda üretim yerlerinde kullanılan kimyasal madde ve dezenfektanları Sağlık Bakanlığı tarafından onaylanmış olmalıdır. Temizlik ve dezenfeksiyon maddeleri gıdanın muameleye tabi tutulduğu alanlarda depolanmamalıdır.” ifadelerini kullandı.

ÜRETİMİN YAPILDIĞI MEKÂNLAR

Zemin yüzeylerinin sağlam, kolay temizlenebilir ve gerekli durumlarda dezenfekte edilebilir olması gerektiğini belirten Kızılkaya, “Zemin yüzeyleri, su geçirmez, emici olmayan, yıkanabilir ve toksik olmayan maddelerden üretilmiş olmalıdır. Duvar yüzeyleri sağlam, kolay temizlenebilir ve gerekli durumlarda dezenfekte edilebilir olmalıdır. Duvar yüzeyleri, su geçirmez, emici olmayan, yıkanabilir ve toksik olmayan maddelerden üretilmiş olmalıdır. Duvarların işlemlere uygun bir yüksekliğe kadar pürüzsüz bir yüzeye sahip olmalıdır. Tavanlar kir birikimini önleyecek biçimde olmalıdır. Tavanlar, yoğunlaşmayı ve istenmeyen küflerin gelişmesini, parçacıkların düşüşünü azaltacak biçimde olmalıdır. Kırılmaya karşı camlar dayanıklı olmalıdır. Dış ortama açılanlara, gerekli durumlarda haşere ve kemirgenlerin girişini engelleyecek temizleme maksadıyla rahatça çıkarılabilen ekipman takılmalıdır. Açık pencerelerin bulaşmaya sebep olabileceği durumlarda, pencereler üretim esnasında kapatılmalıdır. Etkili bir şekilde temizlenir ve gerekli durumlarda dezenfekte edilir, temizlik ve dezenfeksiyon işlemi bulaşma riskini önlemek için yeterli sıklıkta yapılmalıdır. Bulaşma riskini en aza indirmeyi mümkün kılacak biçimde yapılmış ve bu amaca uygun malzemeden üretilmiş olması, çalışır durumda, bakımlı ve iyi şartlarda tutulmalıdır. Temizlik için, saklama mekanı veya yakın çevresinde bir içme suyu bağlantısı ve zeminde atık su kanalı bulunmalıdır. Atıkların taşınmasında kullanılan kaplar üretimde kullanılan diğer kaplardan farklı renkte ve içindeki maddelerden etkilenmeyen yapıda olmalıdır. Yardımcı ekipmanların zemin ile teması engellenmelidir.” dedi.

HAMMADDE VE YARDIMCI MADDE TEMİNİ

Gıda maddelerinin kabulü sırasında; zararlı olup olmadığı, yabancı cisimlerin olup olmadığı, ambalajların hasar görüp görmediği, etiket bilgilerinin Türk Gıda Kodeksine uygun olup olmadığının kontrol edilmesi gerektiğine dikkat çeken Kızılkaya, “Şüpheli ve mevzuata aykırı gıdaların ve bunları satışa sunan firmaların anında Tarım ve Orman Bakanlığı il/ilçe müdürlüğüne bildirilmesi gerekir. Sevkiyat araçlarının hijyen şartlarını taşıyıp taşımadığı, Soğuk zincirde taşınması gereken gıda maddelerinin (yaş maya, krema vb.) uygun koşullarda taşınıp taşınmadığı, kontrol edilmelidir. Ambalaj malzemeleri ve etiket bilgileri, Türk Gıda Kodeksine uygun ve Tarım ve Orman Bakanlığından izinli olmalıdır. Ambalaj malzemeleri dış ortamdan etkilenmeyecek şekilde korunmalıdır. Ambalaj materyali, bulaşma riskine maruz kalmayacak biçimde depolanmalıdır. Ambalajlı veya ambalajsız hiçbir gıda maddesi zemin ile doğrudan temas etmemelidir. Koku, kirlenme ve mikrobiyolojik yönden birbirilerini olumsuz olarak etkileyebilecek gıda maddeleri ayrı yerlerde muhafaza edilmelidir. Hammadde ve katkı maddeleri uygun muhafaza şartlarında muhafaza edilmelidir. Depolarda ilk giren ilk çıkar prensibi uygulanmalıdır. Gıda maddeleri ambalajlı ve/veya dökme halde Türk Gıda Kodeksine uygun etiketli, gerekli hijyen ve muhafaza koşulları sağlanarak taşınmalıdır.” şeklinde konuştu.

PERSONEL HİJYENİ VE EĞİTİMİ

Personel hijyeni hakkında da bilgi veren Kızılkaya, şu ifadeleri kullandı: “Uygun ve temiz iş kıyafetleri, koruyucu giysiler (bone, galoş, ağız maskesi, eldiven vb.) giymelidir. Sokak kıyafeti ve sokak ayakkabıları ile üretim alanına girilmemelidir. İş kıyafetleri işyeri dışında giyilmemelidir. Erkeklerde saçlar tercihen kısa olmalı, sakal olmamalıdır. Saçlar mutlaka bone içinde tutulmalı ve ağız maskesi kullanmalıdır. İşyerinde çalışanların, mevzuata uygun olarak düzenli sağlık kontrolleri yapılmalıdır. Hasta personel işyerinde çalıştırılmamalıdır. Üretim alanında açık renk elbise giyilmelidir. Çalışan personel Üretim/işleme/ hazırlama alanında takı ve kol saati kullanmamalıdır. Oje ve yapay tırnak kullanılmamalı, tırnaklar kısa kesilmiş ve temiz olmalıdır. Üretime başlamadan önce, üretim esnasında ve üretimden sonra eller iyice yıkanmalı ve dezenfekte edilmelidir ve uygun şekilde kurulanmalıdır. Personele gıda mevzuatı ve çalışma alanı ile ilgili konularda gerekli eğitim verilmeli ve kayıtları tutulmalıdır. Eğitim hizmeti ile ilgili Bakanlıklardan, işyerlerinin bağlı olduğu meslek kuruluşlarından (TESK, Türkiye Lokantacılar, Kebapçılar, Pastacılar ve Tatlıcılar Federasyonu, Türkiye Fırıncılar Federasyonu gibi), meslekle ilgili sivil toplum örgütlerinden veya üniversitelerin ilgili bölümlerinden yardım alınabilir. İşyeri sahibi/yetkilisi, çalışanların işyeri talimatlarına uyup uymadığını düzenli olarak denetlemelidir. Eğitimle ilgili kayıtlar örnek olarak verilen formlarda tutulmalıdır. Personelin sağlık riskleri konusunda eğitim alması sağlanmalıdır.”